დორიან გრეი

შესავალი

ოსკარ უაილდის "დორიან გრეის პორტრეტი" ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწარმოებია, რომელიც სილამაზის, ახალგაზრდობისა და მორალური გახრწნილების თემებს იკვლევს. გამოქვეყნებული 1890 წელს, ეს რომანი მკითხველებს უჩვენებს თუ როგორ შეიძლება ადამიანის სული დაზიანდეს და გაფუჭდეს, როდესაც ის მხოლოდ გარეგნულ სილამაზესა და სიამოვნებებს მისდევს. წიგნი გვიჩვენებს მარადიული ახალგაზრდობის ფასს და გვახსენებს, რომ ჩვენი არჩევანი ჩვენს სულზე ტოვებს კვალს, მიუხედავად იმისა, თუ რამდენად კარგად ვმალავთ ამას გარესამყაროსგან. დორიან გრეის ისტორია გვაფრთხილებს, რომ გარეგნული სილამაზე სიღრმისეული მორალური ღირებულებების გარეშე საბოლოოდ ცარიელია და თვითგანადგურებამდე მიგვიყვანს.

მთავარი იდეები

დორიან გრეი ახალგაზრდა, უზადოდ ლამაზი მამაკაცია, რომელიც მხატვარ ბეზილ ჰოლოურდის მუზად იქცევა. მხატვარი დორიანის პორტრეტს ხატავს, რომელიც მისი შედევრი ხდება. როდესაც ნახატი სრულდება, დორიანი ლორდ ჰენრი ვოტონს ხვდება - მომხიბვლელ არისტოკრატს, რომელიც ედონისტური და ცინიკური მსოფლმხედველობით გამოირჩევა. ლორდ ჰენრი დორიანს არწმუნებს, რომ სილამაზე და ახალგაზრდობა ერთადერთი ღირებული რამაა ცხოვრებაში და ამ ფასეულობების დაკარგვის შიშით დორიანი ნატრობს, რომ პორტრეტი ბერდებოდეს მის ნაცვლად, ხოლო თვითონ მარადიულად ახალგაზრდა დარჩეს.

უცნაურად, დორიანის სურვილი სრულდება. წლების განმავლობაში, როდესაც ის უფრო ეგოისტური და გარყვნილი ხდება, მისი პორტრეტი იცვლება და ასახავს მის ცოდვებს, ხოლო დორიანი ახალგაზრდა და უმწიკვლო რჩება. ყველაფერი იწყება მაშინ, როდესაც დორიანი შეუყვარდება მსახიობ სიბილ ვეინს. თუმცა, როდესაც სიბილი სიყვარულის გამო სცენაზე თამაშის უნარს კარგავს, დორიანი მას უარყოფს. სიბილი თავს იკლავს და ეს ხდება დორიანის პირველი მძიმე ცოდვა, რომელიც პორტრეტზე მკაფიო სისასტიკის გამოხატულებით აისახება.

დორიანი სწრაფად ხვდება, რომ მისი პორტრეტი მართლაც იცვლება და ასახავს მის ცოდვებს, ხოლო თვითონ არ ბერდება. იგი პორტრეტს მალავს სახლის საიდუმლო ოთახში. ლორდ ჰენრის გავლენით, დორიანი თავს უფრო და უფრო იმორჩილებს უკიდურესი სიამოვნების ძიებაში. ის ნარკოტიკებით, კორუფციით და სხვა მანკიერებებით ივსება. მიუხედავად ამისა, მისი გარეგნობა ისეთივე სრულყოფილი და ახალგაზრდა რჩება, როგორც ოდესღაც იყო, ამიტომ მას შეუძლია ყველა დანაშაული დამალოს. მის რეპუტაციას ხშირად ჩირქი ესმება, მაგრამ ვერავინ ამტკიცებს ბრალდებებს.

ერთ დღეს, ბეზილ ჰოლოურდი, რომელიც შეშფოთებულია დორიანის შესახებ ჭორებით, კონფრონტაციას უწყობს მას. დორიანი ბაზილს პორტრეტს უჩვენებს, რომელიც ახლა საშინლად დამახინჯებულია მისი ცოდვებით. შოკირებული ბაზილი ურჩევს დორიანს, მოინანიოს, მაგრამ შიშისა და ბრაზის მომენტში, დორიანი ბაზილს კლავს.

დორიანის ქმედებები უფრო და უფრო მახინჯდება, ხოლო პორტრეტი კი საშინელების განსახიერება ხდება. მიუხედავად იმისა, რომ ის შეძლებს რამდენიმე წლის განმავლობაში თავისი დანაშაულების დამალვას, საბოლოოდ ჯეიმს ვეინი, სიბილის ძმა, მის კვალს მიაგნებს და შურისძიებას გეგმავს დის სიკვდილის გამო. დორიანი შემთხვევით გადაურჩება, მაგრამ მისი ყოფილი მეგობარი, ალან კემპბელი, რომელიც დორიანმა ბაზილის ცხედრის გასაქრობად აიძულა, თავს იკლავს.

საბოლოოდ, დორიანი საკუთარი ცხოვრებით იწყებს ზიზღის შეგრძნებას. ერთ ღამეს იგი მიდის პორტრეტთან და დანით ჩხვლეტს მას, რითაც საკუთარ თავს კლავს. მსახურები შედიან და პოულობენ ახალგაზრდა მამაკაცის პორტრეტს მთელი თავისი სილამაზით, ხოლო იატაკზე დევს მოხუცი კაცის გვამი, დანით გულში, რომელიც უკიდურესად დამახინჯებულია და ძლივს ცნობენ დორიან გრეის.

ანალიზი და დასკვნები

"დორიან გრეის პორტრეტი" შესანიშნავი გამოკვლევაა ოსკარ უაილდის ცნობილი აფორიზმისა: "ხელოვნება სიცოცხლის იმიტაციას კი არ ახდენს, არამედ სიცოცხლე ახდენს ხელოვნების იმიტაციას". რომანში ხელოვნება (პორტრეტი) ხდება ნამდვილი სიცოცხლის სარკე და ასახავს იმას, რაც დორიანი სინამდვილეში არის.

ნაწარმოები ასევე გვიჩვენებს, რომ მორალური გახრწნის გზაზე დადგომა ეტაპობრივი პროცესია. დორიანი თავდაპირველად მხოლოდ ეგოისტურად და გულქვად იქცევა სიბილის მიმართ, მაგრამ საბოლოოდ მკვლელი ხდება. ეს ილუსტრაციაა იმისა, თუ როგორ შეიძლება მცირე მორალური კომპრომისებმა საბოლოოდ დიდ დანაშაულამდე მიგვიყვანოს.

ამასთან, რომანი იკვლევს ნარცისიზმის საფრთხეებს. დორიანის ფატალური შეცდომა იწყება მაშინ, როდესაც იგი საკუთარ სილამაზეს ეძალება და სჯერა, რომ ეს არის მისი ყველაზე მნიშვნელოვანი ღირსება. ეს თვითაღტაცება მასში ყველა სხვა ღირებულებას ამცირებს და მას საშინელი თვითგანადგურებისკენ უბიძგებს.

პრაქტიკული გაკვეთილი, რომელიც ამ რომანიდან შეიძლება მივიღოთ, არის ის, რომ ჩვენი ქმედებები ჩვენს სულზე ახდენს გავლენას, მიუხედავად იმისა, რამდენად კარგად ვმალავთ მათ სხვებისგან. ჩვენი ცოდვები, როგორც დორიანის შემთხვევაში, შეიძლება არ ჩანდეს გარეგნულად, მაგრამ ისინი მაინც გვცვლიან შიგნიდან.

ვისთვის არის ეს წიგნი?

"დორიან გრეის პორტრეტი" განსაკუთრებით საინტერესო იქნება მკითხველებისთვის, რომლებიც დაინტერესებულნი არიან ეთიკური დილემებითა და მორალური გაკვეთილებით. ეს წიგნი იდეალურია იმათთვის, ვისაც უყვარს ლიტერატურული კლასიკა, გოტიკური ელემენტებით გამდიდრებული თხრობა და ფსიქოლოგიური სიღრმეები.

ნაწარმოები ასევე მიმზიდველი იქნება ფილოსოფიით დაინტერესებული მკითხველისთვის, განსაკუთრებით ესთეტიზმისა და ჰედონიზმის იდეებით. რომანი ვიქტორიანული ეპოქის მორალური და სოციალური ნორმების კრიტიკას წარმოადგენს, რაც საინტერესოა ისტორიითა და სოციოლოგიით დაინტერესებული ადამიანებისთვის.

თუ თქვენ გაინტერესებთ ზედაპირული მიმზიდველობისა და ნამდვილი ღირებულებების დაპირისპირების თემები, ეს წიგნი ნამდვილად თქვენთვის არის. ეს არის ერთ-ერთი იმ იშვიათ ნაწარმოებთაგანი, რომელიც ერთდროულად გასართობიც არის და სიღრმისეული გაკვეთილებითაც გვამდიდრებს.

დასკვნა

"დორიან გრეის პორტრეტი" სილამაზის, ახალგაზრდობისა და მორალური არჩევანის მარადიულ თემებს ეხება. ოსკარ უაილდმა შექმნა მძლავრი ალეგორია იმის შესახებ, თუ როგორ შეიძლება ადამიანი გარეგნულად უმწიკვლო დარჩეს, მაგრამ შიგნით გაიხრწნას საკუთარი არჩევანით.

ეს წიგნი გვახსენებს, რომ ჩვენი ცხოვრების არჩევანი ჩვენს სულზე ტოვებს კვალს, და ადრე თუ გვიან ჩვენ ვდგებით ჩვენი ქმედებების შედეგების წინაშე. დორიანის ისტორია გვაფრთხილებს იმის შესახებ, თუ რა ხდება, როდესაც ადამიანი უარყოფს მორალურ პასუხისმგებლობას და მხოლოდ გარეგნულ სილამაზესა და სიამოვნებას მისდევს.

ამ რომანის აქტუალობა დღესაც ძალაშია, განსაკუთრებით თანამედროვე სამყაროში, სადაც ზედაპირულ ღირებულებებზე ხშირად მეტი აქცენტი კეთდება, ვიდრე სიღრმისეულ ხასიათსა და მორალურ ინტეგრაციაზე. უაილდის შედევრი მკითხველებს მოუწოდებს, ჩაუფიქრდნენ საკუთარ ცხოვრებასა და არჩევანს, და გაითვალისწინონ, რომ ნამდვილი სილამაზე უფრო მეტია, ვიდრე უბრალოდ გარეგნული მომხიბვლელობა.

გსურთ მეტი მსგავსი წიგნების მოკლე შინაარსი? გამოიწერეთ ჩვენი სიახლეები!