თამაში ჭვავის ყანაში

მოკლე შინაარსი

რომანის მთავარი გმირი და მთხრობელი 16 წლის ჰოლდენ კოლფილდია, რომელიც პენსის მოსამზადებელი სკოლიდან გარიცხვის შემდეგ ნიუ-იორკში ბრუნდება. თუმცა, შობის არდადეგებამდე სახლში დაბრუნებას არ ჩქარობს და გადაწყვეტს, რამდენიმე დღე დამოუკიდებლად გაატაროს დიდ ქალაქში. სწორედ ამ რამდენიმე დღის განმავლობაში ვითარდება რომანის სიუჟეტი, რომლის მთავარი ღერძიც ჰოლდენის თვალით დანახული ნიუ-იორკული ცხოვრება და მასთან შეხვედრილი სხვადასხვა ადამიანები არიან.   ქალაქში ხეტიალისას ჰოლდენი მრავალფეროვან პიროვნებას ხვდება და აკვირდება მათ ქცევებს. იგი მძაფრად განიცდის გარშემო არსებულ სიყალბეს და თვალთმაქცობას. ერთადერთი ადამიანი, ვის მიმართაც ჰოლდენი უპირობო სიყვარულსა და ნდობას გრძნობს, მისი უმცროსი და, ფიბია, რომელიც მისთვის უმანკოებისა და გულწრფელობის სიმბოლოა. რომანში ხშირად იხსენებს ჰოლდენი თავის გარდაცვლილ ძმას, ელის, რომლის სიკვდილმაც მასზე უდიდესი გავლენა მოახდინა. ელის ხსოვნა ჰოლდენისთვის წარსულის იდეალიზებულ სახესთან ასოცირდება.   ჰოლდენს აქვს უცნაური ფანტაზია გახდეს „ჭვავის ყანაში მცველი“ – ადამიანი, რომელიც უფსკრულის პირას მოთამაშე ბავშვებს დაიცავს, რათა მათ უდანაშაულობა არ დაკარგონ. ეს ოცნება სიმბოლურად გამოხატავს მის სურვილს, დაიცვას ბავშვობა და თავიდან აიცილოს გარდაუვალი ზრდასრულობა, რომელსაც იგი სიყალბითა და იმედგაცრუებით სავსე სამყაროდ აღიქვამს. რომანი მოთხრობილია ჰოლდენის პირველი პირის მიერ, რაც მკითხველს საშუალებას აძლევს, სრულად ჩაეფლოს მის შინაგან სამყაროში და გაიგოს მისი მსოფლმხედველობა.   ქართულ ენაზე რომანის სათაური ორნაირად ითარგმნა: „თამაში ჭვავის ყანაში“ და „კლდის პირზე, ჭვავის ყანაში“. მეორე ვარიანტი, როგორც ჩანს, უფრო ზუსტად გადმოსცემს წიგნის ცენტრალურ მეტაფორას, რომელიც ბავშვობის უმანკოების დაკარგვის საშიშროებასა და სისუსტეს უკავშირდება.   ჰოლდენის ნარატიული მანერა, რომელიც სავსეა ცინიზმითა და ხშირი გამოყენებით სიტყვისა „ფონი“ (ყალბი), სელინჯერის მიერ განზრახ არჩეული სტილისტური ხერხია, რათა ასახოს მოზარდების იმედგაცრუება და გაუცხოება. პირველი პირის თხრობა მკითხველს უშუალო წვდომას აძლევს ჰოლდენის ფიქრებსა და გრძნობებზე, რაც მის ბრძოლასა და კრიტიკას უფრო უშუალოსა და გასაგებს ხდის, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მკითხველებისთვის, რომლებსაც შესაძლოა მსგავსი განცდები ჰქონდეთ ზრდასრულთა სამყაროსგან გაუცხოების შესახებ. ქართული თარგმანების განსხვავება სათაურში ასახავს ცენტრალური მეტაფორის განსხვავებულ ინტერპრეტაციებს, სადაც „კლდის პირზე, ჭვავის ყანაში“ უფრო მკაფიოდ გადმოსცემს უმანკოების დაკარგვასთან დაკავშირებულ საფრთხისა და არასტაბილურობის განცდას. ეს თარგმანის ნიუანსი ხაზს უსვამს სელინჯერის ნაწარმოების მრავალშრიანობას და იმას, თუ როგორ შეიძლება მისი თემების სხვადასხვაგვარად აღქმა სხვადასხვა კულტურაში.

წაიკითხეთ წიგნის სრული შინაარსი, ჰოლდენის პერსონაჟის სიღრმისეული ანალიზი და მნიშვნელოვანი ციტატები.