გზამკვლევი
რომანის მოქმედება ვითარდება ტოკიოში, 1960-იანი წლების მიწურულს, პერიოდში, როდესაც იაპონიის სტუდენტური მოძრაობები პიკს აღწევს. სტუდენტები, მსოფლიოს სხვა ქვეყნების ახალგაზრდების მსგავსად, აწყობენ ამბოხებებს და აპროტესტებენ არსებულ სოციალურ წესრიგს. მიუხედავად ამ ისტორიული ფონისა, რომანი არ არის პოლიტიკური ნაწარმოები. პირიქით, ეს სოციალური არეულობა გვევლინება ფონად, რომლის მიმართაც მთავარი გმირი, ტორუ ვატანაბე, აშკარა გულგრილობას იჩენს.
ტორუ სტუდენტთა პროტესტებს უყურებს გარედან და მათ „თვალთმაქცობასა“ და „წარმოსახვის ნაკლებობაში“ ადანაშაულებს. ის არ ერევა კოლექტიურ ბრძოლაში, არამედ მთლიანად ჩართულია საკუთარ ეგზისტენციალურ კრიზისში, რომელიც გამოწვეულია მისი უახლოესი მეგობრის, კიზუკის, თვითმკვლელობით. ეს კონტრასტი — კოლექტიური პოლიტიკური არეულობა ერთ მხარეს და ინდივიდუალური, შინაგანი ტრავმა მეორე მხარეს — ხაზს უსვამს რომანის მთავარ თემას: მარტოობისა და იზოლაციის განცდას, რომელიც დგას სოციალური პრობლემების მიღმა. ტორუსთვის ყველაზე დიდი ბრძოლა არა გარე სამყაროსთან, არამედ საკუთარი პიროვნული იდენტობის, ტკივილისა და სიკვდილის გააზრებასთან უწევს.
სიუჟეტის ქრონოლოგიური მიმოხილვა
37 წლის ტორუ ვატანაბე, თვითმფრინავში ყოფნისას, შემთხვევით ისმენს The Beatles-ის სიმღერის „Norwegian Wood“-ის ორკესტრულ ვერსიას, რაც მას წარსულის მოგონებებს უღვიძებს. ის ფიქრებში უბრუნდება 1960-იანი წლების ტოკიოს, სადაც ის ახალგაზრდა სტუდენტი იყო.
ტორუ იხსენებს თავის ორ უახლოეს მეგობარს — კიზუკის და მის შეყვარებულს, ნაოკოს. მათი იდილიური მეგობრობა მოულოდნელად წყდება, როდესაც კიზუკი 17 წლის ასაკში თავს იკლავს. ტრაგიკული მოვლენა ღრმა კვალს ტოვებს როგორც ტორუს, ასევე ნაოკოს ცხოვრებაზე. სიკვდილისგან გამოწვეული ტკივილი აახლოებს გადარჩენილ მეგობრებს, რომლებიც ერთად ეძებენ ნუგეშს. ისინი ხშირად დადიან სასეირნოდ, თუმცა მათი ურთიერთობა თავდაპირველად პლატონურია. ნაოკოს დაბადების დღის ღამეს ისინი პირველად ამყარებენ სექსუალურ კავშირს, რის შემდეგაც ნაოკოს მენტალური მდგომარეობა მკვეთრად უარესდება და ის იზოლირდება გარე სამყაროსგან.
მოგვიანებით, ტოკიოს უნივერსიტეტში ტორუ გაიცნობს მიდორი კობაიაშის, რომელიც ნაოკოს სრულიად საპირისპირო პერსონაჟია. მიდორი ენერგიული, პირდაპირი და სიცოცხლით სავსე ახალგაზრდა ქალია. მათ შორის თანდათანობით ვითარდება ურთიერთობა, რაც ტორუს ეგზისტენციალური არჩევანის წინაშე აყენებს. მას უწევს არჩევანის გაკეთება ორ ქალს შორის — ერთის მხრივ, ნაოკო, რომელიც ტრავმითა და წარსულით არის შებოჭილი, და მეორეს მხრივ, მიდორი, რომელიც აწმყოს, სიცოცხლესა და მომავალს განასახიერებს.
ნაოკო ვერ უმკლავდება ტრავმას და გადადის იზოლირებულ მთის სანატორიუმში, სადაც მეგობრდება რეიკო იშიდასთან, პაციენტთან და ნაოკოს ოთახის მეზობელთან. ტორუ მას ხშირად აკითხავს, რათა დახმარების ხელი გაუწოდოს. მიუხედავად იმისა, რომ ნაოკოს თერაპიის პროცესში გარკვეული პროგრესი აღენიშნება, ის საბოლოოდ თავს იკლავს. რომანი მთავრდება იმით, რომ ტორუ ღრმა სასოწარკვეთილებისა და სიცარიელის განცდით რჩება. იგი მიდორის ურეკავს, თუმცა მათი საუბარი გმირის მომავალზე ღია კითხვებს ტოვებს.
მეორეხარისხოვანი პერსონაჟები და მათი ფუნქციები
მეორეხარისხოვანი პერსონაჟები რომანის მთავარი თემების გაღრმავებას ემსახურებიან. ნაგასავა, ტოკიოს პრესტიჟული უნივერსიტეტის სტუდენტი, ტორუს ეხმარება სოციალური უნარების გამომუშავებაში, თუმცა მისი ნარცისული დამოკიდებულება და გულგრილობა შეყვარებულის, ჰაცუმის მიმართ, ხაზს უსვამს მეგობრობის ზედაპირულობას. ჰაცუმის ტრაგიკული თვითმკვლელობა კიდევ ერთხელ ადასტურებს სიკვდილის გარდაუვალობასა და მის მუდმივ არსებობას გმირების ცხოვრებაში.
სიკვდილი, დანაკარგი და გლოვის პროცესი
რომანის მთავარი თემა სიკვდილი, დანაკარგი და გლოვის პროცესია, რომელიც განსაზღვრავს პერსონაჟების ემოციურ მდგომარეობას. კიზუკის, ნაოკოს დის, ჰაცუმის და, საბოლოოდ, თავად ნაოკოს თვითმკვლელობები ნაწარმოების მთავარი მამოძრავებელი ძალაა. მურაკამი აჩვენებს, რომ სიკვდილი არ არის მხოლოდ დასასრული, არამედ ძალა, რომელიც განსაზღვრავს გადარჩენილების ცხოვრებას და მათ პიროვნებას. რომანი არის გმირების მოგზაურობა, რომლის მიზანიც არის, ისწავლონ ცხოვრება დანაკარგის მუდმივი ტვირთის ქვეშ. ტორუ ცდილობს, დაუპირისპირდეს ამ ტკივილს და იპოვოს საკუთარი გზა, თუმცა რომანის დასასრულს მისი მომავალი ღია რჩება.დასკვნა: მარადიული გზავნილი და ლიტერატურული მემკვიდრეობა
„ნორვეგიული ტყე“ გვთავაზობს მტკივნეულ, მაგრამ საბოლოოდ, იმედის მომცემ გზავნილს: მიუხედავად ყველა დანაკარგისა და ტკივილისა, ცხოვრება გრძელდება და ყოველთვის იძლევა ახალ შანსებს. რომანის დასასრულს ტორუს მომავალი გაურკვეველია, ის ჯერ კიდევ გადაწყვეტილების ზღვარზეა , რაც მურაკამის დამახასიათებელი სტილია.
რომანმა მურაკამი მსოფლიო მასშტაბით ცნობილ მწერლად აქცია და მისი შემოქმედება იაპონური ლიტერატურის მიღმა გაიტანა. მისი მთავარი ღირსება მდგომარეობს იმაში, რომ ის ეხება უნივერსალურ ეგზისტენციალურ კითხვებს, რომლებიც ყველა ადამიანისთვის აქტუალურია, მიუხედავად კულტურული და დროითი კონტექსტისა. „ნორვეგიული ტყე“ არის მედიტაცია ადამიანის არსებობაზე, ემოციურ სიმტკიცეზე და ტრავმის შემდეგ განკურნების გზაზე, რაც მას ლიტერატურის ერთ-ერთ მარადიულ ნაწარმოებად აქცევს.